ಜೀವನದ ಮೊದಲ 5 ವರ್ಷಗಳು – ಮಿದುಳಿನ ಪ್ರಚೋದನೆ ಮತ್ತು ನ್ಯೂರೋಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್‌ನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ

ಮಾನವನ ಮೆದುಳು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಮತ್ತು ತ್ವರಿತವಾಗಿ, ಬೆಂಕಿಯಷ್ಟು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಹುಶಃ ಮೆದುಳಿನ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ, ಸ್ವತಃ ಪುನಃಶ್ಚೇತನ ಅಥವಾ ಮರು-ಆಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ. ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಅಥವಾ ಸಿನಾಪ್‌ಗಳ (ನರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ, ಸಿನಾಪ್ಸ್ ಎನ್ನುವುದು ನರಕೋಶವು, ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ನರಕೋಶಕ್ಕೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ರವಾನಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ಒಂದು ರಚನೆ.) ಮೂಲಕ ಪ್ರಚೋದನೆಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಮೆದುಳಿನ ಕೋಶಗಳು, ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಮರುಸಂಪರ್ಕಿವನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ನಮ್ಯತೆ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಟಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮಗುವಿನ ಮೆದುಳು ಜೀವನದ ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಿಗಿಂತ ಮೊದಲ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಮುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳಿನ ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು, ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಆನುವಂಶಿಕ ನೀಲನಕ್ಷೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೊರಗಿನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಜೀವನದ ಅನುಭವಗಳು, ಮೆದುಳಿನ ಸಂರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಈ ವಿಚಾರವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಕೆಲವು ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

1. ಮಿದುಳಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಟಿ ಅಥವಾ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಅನುಭವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಮಗುವಿನ ಜೀವನದ ಮೊದಲ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಗುವಿನ ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಜನನಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ಮುಂಚೆಯೇ ಗರ್ಭಾಶಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಾಯಿಯ ಪರಿಸರ ಅಥವಾ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಜನನದ ನಂತರ, ಸಂವೇದನಾ ಮಾರ್ಗಗಳು, ದೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ಶ್ರಾವ್ಯದ ಮೂಲಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತದೆ.  ನಂತರದ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಪ್ರಗತಿಯು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರು 1500 ಸಿನಾಪ್‌ಸೆಸ್‌ಗಳಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ 15,000 ಸಿನಾಪ್‌ಸೆಸ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಿದುಳಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಟಿ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರಬಹುದು ಎಂದು ಆಧಾರಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ:

ಅನುಭವಗಳನ್ನುಅವಲಂಬಿಸಿ್ದದ್ದು
ಮೆದುಳಿನ ಮಾರ್ಗಗಳು ಪುನರಾವರ್ತನೆಯ ಮೂಲಕ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಅನುಭವವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದು: ಇದರರ್ಥ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ನರಕೋಶ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯವಾದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಅಥವಾ ರೂಢಿಗತ ವರ್ತನೆಯಿಂದಾಗಿ,, ಕೆಲವು ಸಿನಾಪ್ಟಿಕ್ ಅಥವಾ ನರ ಸಂವಹನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಮೆದುಳು ರೂಪುಗೊಂಡು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೊಸ ನರಕೋಶದ ಮಾರ್ಗಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಅನುಭವ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದವು: ಅಂದರೆ, ಆನುವಂಶಿಕ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ನರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವು ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತವೆ. ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿಲ್ಲದವುಗಳು ಅವುಗಳ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.

ಅನುಭವಗಳಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವಂತಹುದು: ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿನ ಅನುಭವಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಸಿನಾಪ್ಟಿಕ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯೀಕೃತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಜನನದ ನಂತರ, ದೃಶ್ಯ ಪ್ರಚೋದನೆ, ಧ್ವನಿ- ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಧ್ವನಿಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಚಲನೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವಂತಹುವು.

ನರವ್ಯೂಹದ ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಏನೆಂದರೆ,

ರಚನಾತ್ಮಕ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಸಿಟಿ: ಇಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ನರ ಜಾಲಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿನ ಅನುಭವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಅಥವಾ ಮರು-ಸಂಘಟನೆಯ ಮೂಲಕ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಸಿಟಿ: ಈ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಾರ್ಯವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಬಾರದೆಂಬ ಉದ್ಧೇಶದಿಂದ ಮೆದುಳಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಭಾಗವು ಆ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೆಯೂ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

2. ಮಿದುಳಿನ ಪ್ರಚೋದನೆ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಸಂವಹನಗಳ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು

ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೊದಲ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಭವಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೆದುಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ತನ್ನಂತಾನೇ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತೋರುವುದರಿಂದ, ಇದು ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಆರಂಭಿಕ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರಚೋದನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವ ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಕ ವಾತಾವರಣದ ಸೃಷ್ಟಿಯು, ಉದಾ: ಇತರರೊಂದಿಗಿನ ಸಂವಹನ (ಪೋಷಕರು, ಪಾಲನೆ ಮಾಡುವವರು ಅಥವಾ ಗೆಳೆಯರು) ಮೆದುಳು ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದರಿಂದ “ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಹಿಂತಿರುಗಿ”ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯು ಹಲವು ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರಚೋದನೆಯು ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ
ಎ. “ಪವರ‍್ ಪ್ಲೇ” ಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಚೋದನೆಯ ಮೂಲಕ ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದು,

• ಮಗುವಿನ ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು: ಮಗುವಿನ ’ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಸ್ವಭಾವ’ಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಆಲೋಚನೆ, ಸೂಕ್ತ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಉತ್ತರಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಯೋಚಿಸಲು ಮಗುವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು. ಈ ರೀತಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಲಿಕೆಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ.
• ಐದು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಟದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು
• ಮಗುವಿನ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಆಟದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರಯೋಜವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಅನುಕ್ರಮ ಅಥವಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು
• ಯಾವುದೇ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಾಲೋಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಧಾವಿಸುವ, ಬದಲು ಮಗುವಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಣ್ಣ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು. ಈ ರೀತಿಯ ಉತ್ತೇಜನವು ಮಗುವಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಅವರು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟ ಬೆಂಬಲದಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯ ಅಡಚಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುವ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿರುತ್ತವೆ.
• ಉತ್ತಮ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಅಧ್ಯಯನ, ಕೆಲಸ, ನಿದ್ರೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಿ. ವಯಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಠಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು
ಸಿ. ಮಗುವಿನ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅವರೆಡೆ ಗಮನವಹಿಸಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವುದರಿಂದ, ಮಗುವಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂವಹನದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವ ಅಥವಾ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ನಿದರ್ಶನ ಒದಗಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ.

3. ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣದ ಹಾನಿಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು

ಮೆದುಳಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಟಿಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರಿ ಅನುಭವಗಳ ಮೂಲಕ ನರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯಿಸಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ವಿಷಕಾರಿ ವಾತಾವರಣವು ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿದೆ.
ಗರ್ಭಾಶಯದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಕೂಲ ವಾತಾವರಣ, ಗರ್ಭಿಣಿಯ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ, ಖಿನ್ನತೆ, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ಹಾರ್ಮೋನ್ ಏರಿಳಿತಗಳು, ಔಷಧಗಳು ಮತ್ತು ಅಥವಾ ಜನನದ ನಂತರದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯವು ನರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿ ಒತ್ತಡಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.